Miasto Zakopane oraz Zakopiańskie Centrum Kultury przygotowało reportaż dokumentujący twórczość znanej zakopiańskiej artystki Jolanty Pęksy, która prezentuje swój 45 – letni dorobek artystyczny na wystawie “Polowace i polowacki” w Centrum Kultury Rodzimej w willi Czerwony Dwór. Nietuzinkowe malarstwo na szkle oraz towarzyszące ekspozycji akcesoria myśliwskie można obejrzeć do 11 grudnia 2021 roku.
Jolanta Pęksa swą przygodę z malarstwem na szkle zaczęła w 1975 roku. Ślub z Markiem Pęksą, synem znanej i cenionej malarki – Eweliny Pęksowej, atmosfera tego niezwykłego domu i zachęta ze strony Teściowej sprawiły, że zaczęła malować. Swe prace pokazała po raz pierwszy w 1976 roku na wystawie twórczości rodziny Pęksów zorganizowanej przez Muzeum Tatrzańskie i Stowarzyszenie Twórców Ludowych w wilii Turnia w Zakopanem.
Od 1978 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jej obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej- Prüfferowej w Toruniu, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Artystkę inspiruje nie tylko dawne malarstwo z jego tradycyjną tematyką, jest również baczną obserwatorką życia Podhala. Pomysły na obrazy zapisuje w formie rysunkowych szkiców, które następnie w ogólnym zarysie kopiuje na taflę szkła. Ma dużą łatwość rysunku, ale podobnie jak dawni ludowi mistrzowie, wszystkie elementy malowidła przedstawia schematycznie, płasko, obrysowując delikatnym konturem. Wykonuje go najczęściej pędzelkiem, czasem piórkiem, różnicując jego kolorystykę.
Pod koniec lat siedemdziesiątych, po przeprowadzce rodziny do leśniczówki, w jej obrazach pojawił się temat myśliwski. Odwiedzający Pęksów pracownicy leśni, myśliwi, starzy górale często rozprawiali o lesie, zwierzętach, dawnych „polowacach” oraz „polowacce”. Był to też przedmiot rozmów z mężem ̶ leśniczym, ale również myśliwym. Czasem towarzyszyła mu w polowaniach. Wszystko to pobudzało wyobraźnię Artystki i dostarczało tematów do jej prac.
Z charakterystyczną dla siebie dociekliwością poszerzała wiedzę z tej dziedziny, a problematyka myśliwska stała się charakterystyczna dla jej twórczości. Na wystawie zobaczyć mogliśmy ponad czterdzieści prac w typowej dla swych obrazów kolorystyce, w tym przypadku jednak z dominantą zieleni, brązów, żółci i złota, maluje leśną zwierzynę, świętych patronów myśliwych ̶ Huberta i Eustachego, polujących w tatrzańskich lasach zbójników, wreszcie sceny obrazujące myśliwskie tradycje i obrzędy ̶ ślubowanie, myśliwski chrzest, pasowanie na myśliwego, wybór króla polowania i inne.
Wystawie towarzyszą akcesoria myśliwskie męża Artystki sp. Marka Pęksy.