Lasy Państwowe za dwa lata będą obchodziły stulecie. Przetrwały wojnę, a w czasach PRL, gdy narzucano odgórnie normy i wielkość pozyskiwanego surowca, leśnikom udawało się uchronić bogactwo naszych lasów. Co zadecydowało o powodzeniu?
Ludzie. Leśnicy. Ich doświadczenie, pasja, odpowiedzialność. Ich umiłowanie przyrody. To wydają się być banalne sprawy, ale to właśnie oni, polscy leśnicy, stoją na straży polskiej przyrody, polskich lasów od prawie stu lat, przekazując z pokolenia na pokolenie „leśny gen”, którego nikt nie jest w stanie usunąć z ich serc. Podkreślam to z całą mocą, bo żaden przepis, żadne prawo na nic się zda, jeśli nie będzie zaangażowania człowieka. Ale oczywiście także dobre prawo odegrało tu rolę – mam na myśli przełomową ustawę o lasach z 1991 r. nadającą Lasom Państwowym samodzielność finansową. Dzięki tej ustawie można było dokonać prawdziwej restrukturyzacji i zbudować sprawnie zarządzaną, efektywną, niezależną firmę.
Krytycy zarzucają Lasom Państwowym nadmierną wycinkę drzew.
To oczywiście nieprawda celowo powtarzana przez różne środowiska, które doskonale wiedzą, jaka jest prawda. I jeśli mówi tak np. organizacja ekologiczna, to trzeba zadać pytanie, jaki ma w tym interes. Bo prawda jest taka, że działalność Lasów Państwowych, w tym zwłaszcza pozyskiwanie drewna, jest ściśle określona w ogólnodostępnych przepisach. I każdy może sprawdzić, że nadleśnictwa mają ściśle określone limity pozyskania drewna. I że te limity, plany urządzenia lasu, są określane raz na 10 lat przez ekspertów, zatwierdzane przez ministerstwo. Wiele nadleśnictw pracuje na podstawie 10-letnich planów zatwierdzanych jeszcze za poprzednich rządów. Każdy też może sprawdzić, choćby w rocznikach statystycznych, że z roku na rok powierzchnia lasów rzeczywiście w Polsce wzrasta.
Organizacja Lasy Państwowe opiera się na zasadzie samofinansowania. Lasy nie korzystają z pieniędzy podatników. Z czego więc finansowane są koszty działalności?
Lasy Państwowe osiągają przychody z gospodarki leśnej i całość przychodów inwestują w lasy. Formuła jest tak skonstruowana, że nie muszą maksymalizować zysków, co odbiłoby się negatywnie na środowisku, tylko prowadzą zrównoważoną gospodarkę, która zapewnia m.in. trwały wzrost lesistości. Dzięki temu Lasy Państwowe nie korzystają np. z pieniędzy podatnika, gdy trzeba likwidować skutki klęsk żywiołowych czy pożarów.
Jakie wyzwania stoją przed Lasami Państwowymi w najbliższych latach?
Poszukujemy alternatywnych źródeł finansowania, skupiając się na energetyce odnawialnej. Lasy Państwowe zarządzają ¼ powierzchni Polski, to także tereny nieprzydatne do prowadzenia gospodarki leśnej, ale za to nadające się do zagospodarowania na farmy fotowoltaiczne, siłownie wiatrowe czy magazyny energii.
Czekamy na ostateczne podsumowanie danych za 2021 rok. Jak wg Pańskich przewidywań zakończy się poprzedni rok?
Sytuacja finansowa jest na tyle dobra, że zdecydowaliśmy się już teraz rozpocząć ogólnopolską akcję skupowania prywatnych gruntów pod nowe lasy. Oferujemy atrakcyjne stawki i akcja spotyka się z dużym odzewem. Rozwijamy także projekty wspomagające lokalne społeczności – finansujemy budowę dróg, doposażamy ochotnicze straże pożarne, budujemy zbiorniki retencyjne…
Wynik finansowy za 2020 rok był efektem m.in. ograniczenia kosztów. Nie wpłynęło ono na prawidłową gospodarkę leśną.
Ograniczenia dotknęły inwestycje, które nie wpływają bezpośrednio na kondycję Lasów. Nie oszczędzamy na lesie i ludziach. Przeciwnie, w tegorocznej edycji przetargów dla zakładów usług leśnych zwiększyliśmy pulę środków o ponad 300 mln zł!
Czego można życzyć Lasom Państwowym, by w kolejnych latach osiągały równie spektakularne wyniki?
Nie na wynikach nam zależy, tylko na rozwoju polskich lasów. Możemy więc życzyć sobie wszyscy tego samego – oby Polska była jak najbardziej zielona. Bo las to samo zdrowie.
