Wielki Piątek na Orawie był bardzo ważnym dniem, z którym wiązało się wiele obrzędów. Przebiegał pod znakiem postu i zmartwychwstania.
W tym dniu nikt nie pracował w polu, nie podejmowano żadnych niekoniecznych prac w gospodarstwie, nic nikomu także nie pożyczano. Mieszkańcy orawskich wsi nie tylko zachowywali ścisły post, ale często nic tego dnia nie jedli. W tym dniu w kościołach nie było Mszy Świętej, więc chłopcy okrążyli kościoły z klekotami, odpędzając tym złe duchy.
Kiedyś istniało wiele zwyczajów i tradycji, które niestety z czasem zaginęły, a jeśli przetrwały- są praktykowane jedynie przez starsze osoby.
„Zbieraliśmy się z rodzeństwem, czasami całą rodziną z samiuśkiego rana- szliśmy do najbliższego potoku by się obmyć. W późniejszych latach brało się wiaderka, napełniało wodę z rzeki i zabierało do domu, by wszyscy mogli się tą wodą chlusnąć!”- przypomina sobie babcia Małgosia z Jabłonki.
Jednym z rytuałów w dawnej Orawie było oczyszczenie i obmycie się w rzece lub źródle wczesnym rankiem lub nawet nocą „zanim ptosek zaćwiyrko”. Woda musiała być nabierana z prądem rzeki- symbolizowało to oczyszczenie się z grzechów, a zabieg ten miał zapewnić zdrowie na cały rok.
„Wodzicko cystaObmyłaś Pana Jezusa Krysta Obmywos brzyska, korzynie Obmyj ze mnie grzysne stworzenie.”
Mieszkańcy spieszyli się rankiem nad potoki, by umyć twarz i ręce, a czasami nawet kąpano się w zimnej wodzie.
Autor: Karolina Łaciak
Zdjęcie: źródło „My tu Polacy” Niezwykłe życiorysy orawskich Bojowników Niepodległości
